Nghệ sĩ sơn mài Ando Saeko: Người “Phải lòng” sơn ta

19 năm – thời gian đủ cho một người trưởng thành, nhưng với Ando Saeko, nghệ sĩ sơn mài đến từ Nhật Bản, quãng thời gian ấy vẫn như chỉ mới là chặng khởi đầu khi đồng hành cùng sơn ta, chất liệu tạo nên sơn mài truyền thống Việt. Vậy nên suốt 19 năm qua nghiên cứu, sáng tác, học hỏi kỹ thuật, khám phá các góc cạnh ở sơn ta để ứng dụng vào tác phẩm nghệ thuật sơn mài, họa sĩ – nghệ sĩ sơn mài Ando Saeko đã rút ra kết luận rằng: “Học hiểu về sơn ta, nhưng để ứng dụng và phát huy hết cái Đẹp của sơn ta lên nghệ thuật sơn mài, có lẽ học cả đời vẫn chưa gọi là đủ”.

Hiếm gặp người nước ngoài nào có đam mê về chất liệu sơn ta và dám đeo đuổi đam mê bền bỉ như chị, đó là cái duyên hay vì một nguyên do nào khác?

Tôi rất thích các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, thường tự tay làm các đồ vật nhỏ nhỏ xinh xinh để bày biện chơi, và thích xem các sản phẩm sơn mài do nghệ nhân Nhật thực hiện, nhưng chưa bao giờ nghĩ rằng mình muốn học môn nghệ thuật này vì nó quá cầu kỳ, chi tiết và tinh tế. Nhưng khi đến Việt Nam năm 1995, thấy ở Hà Nội có bày bán các sản phẩm sơn mài dùng chất liệu sơn công nghiệp (người bán nói là sơn ta) có kỹ thuật khá thô mộc, tự nhiên thấy tiếc nên nảy sinh ý định tìm thầy học để hiểu thêm về chất liệu sơn ta, mong muốn đẩy tính thủ công của sản phẩm và màu sơn lên một đẳng cấp cao hơn.

biệt giữa hai phong cách sơn mài Việt và Nhật?Người Nhật dùng sơn mài trên các đồ thủ công mỹ nghệ, kỹ thuật trangtrí sơn mài Nhật phổ biến nhất là tranh rắc (dát) maki-e (maki = rắc,dát, e = tranh), chứ không dùng vẽ tranh, và các chi tiết được thể hiện rất19 năm – thời gian đủ cho một người trưởng thành, nhưng với Ando Saeko, nghệ sĩ sơn mài đến từ Nhật Bản,quãng thời gian ấy vẫn như chỉ mới là chặng khởi đầu khi đồng hành cùng sơn ta, chất liệu tạo nên sơn màitruyền thống Việt. Vậy nên suốt 19 năm qua nghiên cứu, sáng tác, học hỏi kỹ thuật, khám phá các góc cạnh ởsơn ta để ứng dụng vào tác phẩm nghệ thuật sơn mài, họa sĩ – nghệ sĩ sơn mài Ando Saeko đã rút ra kết luậnrằng: “Học hiểu về sơn ta, nhưng để ứng dụng và phát huy hết cái Đẹp của sơn ta lên nghệ thuật sơn mài, có lẽhọc cả đời vẫn chưa gọi là đủ”.Nghệ sĩ sơn mài Ando Saeko:Người “Phải lòng” sơn taThực hiện NGuyễn ĐìnhGƯƠNG MẶT SÁNG TẠOELLE DECORATION 161Ảnh trang bên Nữ họa sĩ – nghệ sĩ sơn mài AndoSaeko ở phòng tranh UZU, Hà Nội. Ảnh trái Góc sángtác của Saeko tại nhà riêng. Ảnh trên Điểm mạnhtrong tranh sơn mài của Saeko là sự kết hợp của màusắc và chất liệu tự nhiên. Ảnh dưới Tác phẩm “Bùa hộmệnh” (Nazar Boncugu).khuôn thước, cầu kỳ và tinh tế. Còn về chất liệu,sơn mài Nhật có độ bóng, nhẵn cao, màu chủ đạolà đen, đỏ, dát vàng nhũ. Sơn mài Việt rất đa sắc,và cách thể hiện rất tự do phóng khoáng, có khibóng, khi mờ, khi thô ráp… tùy vào tung hứng củahọa sĩ. Tuy nhiên, ở Nhật vào thời kỳ Giang Hộ(Edo: 1615 – 1868), người Nhật cũng dùng sơn đểtạo chất và tạo màu chứ không dát – thếp lên nhưbây giờ. Các võ sĩ Samurai trang trí chuôi kiếm, vỏkiếm của họ bằng sơn mài, và kỹ thuật tạo màu sơn,tạo chất rất cầu kỳ. Thời Edo người Nhật cũng sửdụng các hộp đựng thuốc gọi là Inro, với kỹ thuậttrang trí giống với sơn mài kiểu Việt hiện nay.

Qua quá trình tìm hiểu, thực nghiệm sơn ta, chị có so sánh gì khác biệt giữa hai phong cách sơn mài Việt và Nhật?

Người Nhật dùng sơn mài trên các đồ thủ công mỹ nghệ, kỹ thuật trangtrí sơn mài Nhật phổ biến nhất là tranh rắc (dát) maki-e (maki = rắc, dát, e = tranh), chứ không dùng vẽ tranh, và các chi tiết được thể hiện rấtkhuôn thước, cầu kỳ và tinh tế. Còn về chất liệu, sơn mài Nhật có độ bóng, nhẵn cao, màu chủ đạo là đen, đỏ, dát vàng nhũ. Sơn mài Việt rất đa sắc, và cách thể hiện rất tự do phóng khoáng, có khi bóng, khi mờ, khi thô ráp… tùy vào tung hứng của họa sĩ. Tuy nhiên, ở Nhật vào thời kỳ Giang Hộ (Edo: 1615 – 1868), người Nhật cũng dùng sơn để tạo chất và tạo màu chứ không dát – thếp lên như bây giờ. Các võ sĩ Samurai trang trí chuôi kiếm, vỏ kiếm của họ bằng sơn mài, và kỹ thuật tạo màu sơn, tạo chất rất cầu kỳ. Thời Edo người Nhật cũng sử dụng các hộp đựng thuốc gọi là Inro, với kỹ thuật trang trí giống với sơn mài kiểu Việt hiện nay.

Góc sáng tác của Saeko tại nhà riêng. Điểm mạnh trong tranh sơn mài của Saeko là sự kết hợp của màu sắc và chất liệu tự nhiên.

Mỗi họa sĩ thường có một phong cách, một kiểu thức đề tài, hoặc màu sắc chủ đạo dễ nhận dạng, vậy với một người Nhật dùng chất liệu sơn ta để làm sơn mài như chị, điểm nhấn trong các tác phẩm sẽ là gì?

Nhiều người xem tranh tôi vẽ thường biết ngay đây không phải là họa sĩ Việt vì màu sắc và bố cục không giống ai cả. Mỗi khi vẽ, tôi muốn đẩy tối đa vẻ đẹp của màu sơn, muốn chất sơn ta phát huy hết bản năng vốn có của nó, không chỉ là màu, mà còn là độ trong và bóng. Hai yếu tố này chính là sự khác biệt của chất liệu sơn ta so với các chất liệu sơn khác, nắm vững hai yếu tố đó thì khi thể hiện, màu sắc sẽ rất khác biệt.

Trong sáng tác sơn mài, người họa sĩ có thể kết hợp rất nhiều chất liệu khác nhau tạo nên hiệu ứng cho tác phẩm, các chất liệu mà chị thường ứng dụng vào sơn mài là gì?

Sơn ta có một tính năng đặc biệt là độ kết dính, và nhờ vậy tôi có thể kết nối sơn ta cùng các chất liệu tự nhiên, truyền thống như vỏ sò, vỏ trứng, cả mạt cưa, đá khoáng thiên nhiên mua từ các chợ khoáng chất ở Nhật, ngay cả ý tưởng từ màu sắc và bố cục, tôi cũng thường vận dụng từ thiên nhiên, côn trùng và các loài động vật.

Tác phẩm “Bùa hộ mệnh” (Nazar Boncugu).

“Mỗi nghệ nhân sơn mài Nhật, khi làm ra tác phẩm, điều họ muốn là phải hoàn hảo gần như tuyệt đối, bởi muốn làm người giỏi thì phải cầu toàn. Người Việt dễ dàng hơn, các chi tiết không quan trọng, mà quan trọng là phong cách và điểm nhấn riêng. Tôi tìm sự cân bằng giữa hai phong cách ấy”.

Ảnh trái: Sự kết dính của sơn ta được tận dụng gắn kết các nguyên liệu tự nhiên. Ảnh phải: Côn trùng và thiên nhiên là một mảng đề tài thú vị được Saeko diễn tả qua các tác phẩm tranh sơn mài.

Trong các khâu hoàn thiện một tác phẩm sơn mài, từ phần bó hom vóc, thể hiện ý tưởng đến mài ra tác phẩm hoàn chỉnh, công đoạn nào với chị là vất vả nhất?

Tôi tự tay thực hiện các công đoạn, mệt nhất là bó hom vóc vì nó đơn thuần là lao động chân tay, khi vẽ thì tập trung tư tưởng và vận dụng trí óc, còn khi mài thì vận dụng kỹ thuật, mỗi công đoạn đều đòi hỏi một quy trình và nguyên tắc nhất định để hoàn thiện.

Trong các công đoạn ấy, chị thích nhất công đoạn nào, có bao giờ chị cảm thấy thất vọng khi tác phẩm không đúng theo ý muốn?

Khi vẽ xong một tác phẩm, điều hồi hộp và hứng thú nhất với tôi là lúc mài tranh, bởi dù đã tiên lượng trước từ ý tưởng đến phần vào sơn, dậm màu, nhưng khi mài ra cũng không thể chắc chắn sắc màu sẽ theo như ý muốn. Tôi cũng gặp khá nhiều thất vọng, nhưng qua mỗi lần như thế lại là một kinh nghiệm mới để lần sau làm tốt hơn. Tôi không thể hiện các tác phẩm quá nghiêm túc về kỹ thuật như sơn mài Nhật, tính tôi thích cái gì đó phóng khoáng, tự do, có thể lỗi một tí, hỏng một tí, nhưng đấy có thể là một nét duyên mang phần hồn cho tác phẩm.

Nguồn internet

Chúng tôi chuyên cung cấp sơn mài cao cấp, tranh son mai , khay sơn mài. Liên hê  0948.379.008 - 0985.91.31.81 để được chúng tôi tư vấn hoàn toàn miễn phí

Nên chọn tranh sơn mài nào làm quà tặng tân gia

Tranh sơn mài rất đa dạng và phong phú về kích thước, nội dung và chất liệu làm nên bức tranh. Vậy, nên chọn tranh sơn mài nào phù hợp để chúc mừng ngày tân gia?Trước khi chọn tranh, bạn nên tìm hiểu một chút về gia chủ, về độ tuổi, giới tính, sở thích, màu sắc, hướng hiện đại hay thiên về truyền thống? Nếu đã tham quan trước căn nhà mới của gia chủ thì việc lựa chọn tranh sẽ càng dễ dàng hơn hết.Sau đây, Mỹ Nghệ Việt giới thiệu đến quý bạn đọc 5 mẫu tranh sơn mài cơ bản, hy vọng giúp bạn chọn được một bức tranh ưng ý để làm quà tặng mừng ngày tân gia:

1. Tranh phong thủy

Có nhiều loại tranh phong thủy như “Mã đáo thành công”, “Thuận buồm xuôi gió”, “Phúc – Lộc – Thọ”, “Tùng – Cúc – Trúc – Mai”, “Cửu ngư”… mang mỗi ý nghĩa khác nhau.

Thông thường, khi mua tranh sơn mài phong thủy, bạn nên chú ý đến tuổi tác của gia chủ hợp với màu sắc và con vật gì để chọn bức tranh phù hợp.

Tranh sơn mài phong thủy

Tranh phong thủy với mong ước gia chủ sẽ làm ăn được thuận lợi và gặp nhiều điều may mắn trong cuộc sống.

2. Tranh hoa lá

Họa tiết trên tranh hoa lá thường là những bông hoa hoặc những chiếc là mùa thu có đường nét mềm mại, uyển chuyển, màu sắc thanh tao, giản dị nhưng không kém phần sang trọng thường phù hợp với gia chủ có khuynh hướng hiện đại, ưa thích sự đơn giản và nhẹ nhàng.

3. Tranh quê hương Việt Nam

Phong cảnh làng quê Việt Nam với những con đò trên dòng sông thơ mộng, hàng dừa xanh, những mái nhà tranh, những cô thôn nữ mặc áo dài hay người lái đò…thể hiện một cuộc sống yên bình, đằm ấm, và nét giản dị, mộc mạc của người dân quê.

Tranh sơn mài quê hương

Tranh sơn mài quê hương gợi cho ta một cảm giác thanh bình, yên ả, thắm thiết tình quê hương.

Tranh sơn mài quê hương

4. Tranh Picasso

Có lẽ, dòng tranh Picasso khá mới mẻ đối với mọi người. Đây là một dòng tranh nghệ thuật trừu tượng với những nét vẽ kì diệu và màu sắc khá nổi bật nhưng vô cùng độc đáo.

Tranh Picasso

Tranh Picasso là một trường phái vô cùng đặc biệt. Nghệ thuật tranh Picasso thể hiện ở chỗ là vượt lên những giá trị xã hội và hướng tới vẻ đẹp "chân thiện mỹ".Nếu trước kia, người ta thường ví "đẹp như tranh vẽ" thì đối với nghệ thuật hiện đại, vẻ đẹp lại cần huy động nhiều tới trực giác, sự sâu lắng của tâm hồn khi đứng trước nó.

Tranh Picasso

Cái đẹp không còn là hình thức mà lắng đọng, đa chiều, đòi hỏi người thưởng thức phải nắm lấy tinh thần, nội dung chứ không phải hình thức.Có thể bức tranh sẽ khiến gia chủ thích thú về sự độc đáo và mới lạ của nó.

5. Tranh chữ thư pháp

Tranh sơn mài chữ thư pháp bao gồm hình ảnh và nội dung câu đối hay lời chúc mà bạn muốn gửi gắm đến gia chủ, thể hiện được sự quan tâm và mong ước của bạn đến cuộc sống, sự nghiệp của họ trong thời gian sắp đến.

Tranh sơn mài thư pháp

Ngoài lựa chọn về nội dung, ý nghĩa của bức tranh, bạn còn cần chú ý đến kích thước của tranh để lựa chọn phù hợp với căn phòng của gia chủ.Tránh lựa chọn bức to quá hoặc quá nhỏ so với diện tích phòng trong nhà. Thông thường, đối với nhà rộng và lớn nên chọn những bức tranh có khổ 1m2 đến 2m và với nhà nhỏ hơn thì bạn nên chọn tranh có kích thước dưới 1m để phù hợp với căn nhà.

Nguồn internet

Chúng tôi chuyên cung cấp sơn mài cao cấp, tranh son mai , khay sơn mài. Liên hê  0948.379.008 - 0985.91.31.81 để được chúng tôi tư vấn hoàn toàn miễn phí

Tranh sơn mài đích thực?

"Người làm sơn mài đích thực phải là người tuân thủ và phát huy những truyền thống quý của nghệ thuật dân tộc, không được phép bớt xén bất cứ công đoạn nào của ông cha truyền lại. Bớt đi tức là làm giảm tính độc đáo và nó không còn nguyên giá trị gì nữa". 

Trao đổi với hoạ sĩ Đoàn Văn Nguyên - người có nhiều năm gắn bó với dòng tranh sơn mài.

* Anh có thể cho biết những lý do để anh yêu mến và dành thời gian, tiền của, công sức cho nó?

Sơn mài là loại hình nghệ thuật hết sức độc đáo. Thành tựu về sơn mài được thế giới đánh giá cao của mỹ thuật VN thế kỷ XX, tiêu biểu như các tác giả: Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm...

Một chất liệu truyền thống đã được khẳng định, tương lai rất sáng sủa, cho nên tôi để dành hết thời gian, tiền của cho sáng tác tranh sơn mài.

* Anh có nhận xét gì về những tranh sơn mài được trưng bày thời gian gần đây?

Họa sĩ Đoàn Văn Nguyên - Giảng viên Khoa Sơn mài - Trường Đại học mỹ thuật Hà Nội - Ủy viên Hội đồng nghệ thuật chuyên ngành hội họa Hội Mỹ thuật VN khóa V (Huy chương vàng Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc 1990; Giải nhất Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc đề tài LLVT và chiến tranh cách mạng 2000).- Những năm gần đây, tôi được xem nhiều phòng tranh ở Hà nội, có một số triển lãm cá nhân trưng bày toàn tranh sơn mài. Thú thật tôi thấy thất vọng.

Khi xem tranh người ta có thói quen tiến gần lại xem tác phẩm được sáng tác năm nào. Cứ tưởng tượng một triển lãm ví như triển lãm tại phòng trưng bày 16 Ngô Quyền ít ra cũng bày khoảng 30 - 40 tranh, mà tất cả các tranh sơn mài đều được ghi sáng tác năm 2002 hoặc 2003. Như vậy trong khoảng từ một đến hai năm, tác giả sáng tác 30 - 40 tranh sơn mài, chỉ cần thấy số lượng đã hiểu ngay chất lượng của tác phẩm là thế nào. Không thể tốt được!

Tranh sơn mài truyền thống vẽ bằng sơn ta (nhựa cây sơn trồng ở Phú Thọ). Mà sơn ta phải ủ ẩm mới khô. Sơn mài quý ở chỗ vẽ nhiều lớp, khi mài hiện lên mầu sắc ẩn hiện mới đẹp, riêng khâu ủ ẩm và mài nhẵn đã chiếm nhiều thời gian phải sửa đi sửa lại,v.v. Hoàn thành bức tranh sơn mài phải tính hàng tháng, hàng năm, thậm chí nhiều năm...

Muốn làm tranh sơn mài nhanh, chỉ có cách dùng hoá chất ngoại nhập (sơn Nhật Bản) loại sơn này không cần ủ, vẽ xong khô ngay. Tôi cho rằng một triển lãm nhiều, nhanh nói trên là tranh sơn Nhật. Trong cơ chế thị trường, người ta quan niệm hàng phải nhanh; nhiều, rẻ. Tôi thấy khá đông (phần nhiều là họa sĩ trẻ) đang vẽ rất nhiều tranh sơn Nhật Bản để bán.

Những người làm tranh sơn mài nghệ thuật đích thực, không vẽ sơn Nhật bao giờ. Anh hãy vào Viện bảo tàng Mỹ thuật VN thì rõ. Triển làm mỹ thuật của Hội cũng có một số triển lãm toàn sơn ta. Song do đầu tư ít hoặc tay nghề chưa chín, nên tranh sơ lược về tạo hình, chất sơn chưa nhuyễn. Sức thuyết phục hạn chế.

Cũng có một số họa sĩ trẻ mà tôi biết, tâm huyết với nghề. Họ cặm cụi sáng tác quên tháng ngày, đầu tư nhiều tiền của, vàng bạc, và không bán tranh. Số này rất tiếc chưa công bố toàn bộ sáng tác của mình.

* Tranh sơn mài VN là đặc sắc, có người còn đề cao là "quốc hồn quốc túy". Các họa sĩ mà anh biết hiện nay có đóng góp thêm gì cho hội họa sơn mài vốn là mảnh đất rộng rãi và cần nhiều khai phá?

- Tranh sơn mài Việt Nam đặc sắc, tôi tán thành ý kiến của anh. Hội họa Việt Nam thử tưởng tượng nếu không có sơn mài? 

Thế giới người ta quan tâm tới hội họa Việt Nam, chính là sơn mài. Mầu sơn lộng lẫy,khi vẽ nhiều lớp mài ra vô số chất huyền bí, sâu thẳm, kỳ thú.

Họa sĩ Tô Ngọc Vân nói "Nghệ thuật thế giới sẽ quay trở lại Việt Nam". (Tô Ngọc Vân trích luận 1947) hoàn toàn có cơ sở.

Hãy cùng nhau so sánh mầu đỏ của son trai với mầu đỏ của sơn dầu, mầu sơn then với mầu đen sơn dầu, hẳn sẽ hiểu độ sâu thẳm tới cùng của chất liệu có một không hai trên thế giới này. Người ta nói, "quốc hồn quốc túy" là có lý. Mảnh đất của sơn mài vốn rất rộng rãi, cũng đầy gian khó. Nghệ sĩ bước vào đây phải có dũng khí. Nó như một cô gái rất xinh, duyên dáng, mê hồn, nhưng đỏng đảnh và khó chiều...

Các họa sĩ mà tôi biết hiện nay đóng góp gì cho sơn mài? Rất khó đánh giá! Thứ nhất, lứa như tôi hoặc anh, hay đàn anh của chúng ta, điểm lại người làm sơn mài thành công đếm trên đầu ngón tay và tuổi cũng đã trên 50, ngoài 70. Tuy nhiên, nếu điểm kỹ thì đó là thời kỳ sơn mài giữ được truyền thống quý, về chất liệu, về quy trình làm tranh.

Ngày nay chất liệu có giàu sang hơn. Họa sĩ nhờ đổi mới mà nhiều tiền hơn. Chất trong tranh có thay đổi "đương đại hơn thời kỳ các cụ". Một số trẻ tìm tòi nhiều chất mới, đưa ra các loài vỏ ốc, vỏ trứng, vỏ trai vào tranh. Tranh bây giờ không còn trực họa như xưa. Họa sĩ mạnh dạn thể hiện ý tưởng nghệ thuật của mình nhiều hình thức mới, hoành tránh hơn.

Tập hợp toàn bộ sơn mài VN thời kỳ này bày cùng thời kỳ Cao đẳng Đông Dương, chắc sẽ là một triển lãm thú vị.

Song những tác phẩm đỉnh cao, tính khái quát lớn của thời kỳ này e còn rất hạn chế. Nghệ thuật cần người tài, mà người tài thì hiếm, tìm đâu ra Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Sáng thời kỳ đổi mới bây giờ?

Nguồn internet

Chúng tôi chuyên cung cấp sơn mài cao cấp, tranh son mai , khay sơn mài. Liên hê  0948.379.008 - 0985.91.31.81 để được chúng tôi tư vấn hoàn toàn miễn phí

TOP 11 những họa sĩ nổi tiếng và có sức ảnh hưởng nhất Việt Nam

1. Nguyễn Gia Trí (1908 – 1993) 

Được mệnh danh là “cha đẻ những bức tranh sơn mài tân thời của Việt Nam”, Nguyễn Gia Trí là cây đại thụ lớn nhất của nền mỹ thuật hiện đại của Việt Nam (nhất Trí). Ông là người đi đầu trong việc chuyển những bức tranh sơn mài từ trang trí thành những tuyệt phẩm nghệ thuật. Gia Trí đã để lại một vẻ đẹp sơn mài lộng lẫy tôn giáo, cổ điển, bởi ông là người duy nhất đã khám phá ra linh hồn của sơn mài truyền thống, khiến nó không còn tầm thường nữa mà đài các, quí phái. Vẻ đẹp thiếu nữ trong tranh ông được diễn tả tài hoa là hiện thân của khát vọng tự do, mộng mơ.Tuy chưa được công nhận là Bảo vật Quốc gia nhưng tất cả các tác phẩm của ông dường như đã được ngầm coi là bảo vật và bị cấm đem khỏi lãnh thổ Việt Nam.

Tác phẩm “Vườn Xuân Trung Nam Bắc” đã đạt được nhiều kỷ lục: kích thước lớn nhất, phối hợp nhiều chất liệu truyền thống và được nhà nước mua với giá cao nhất (100.000 USD, tương đương 600 triệu đồng Việt Nam thời điểm đó). Đó là tác phẩm được ghép từ 9 mảnh ván làm vóc, được họa sĩ Nguyễn Gia Trí sáng tác trong gần 20 năm và cũng là tác phẩm cuối cùng của ông.

Phong cách nghệ thuât: Ông là người đi đầu trong việc chuyển những bức tranh sơn mài từ trang trí thành những tuyệt phẩm nghệ thuật và từ đó ông đã được mệnh danh là “người cha đẻ những bức tranh sơn mài tân thời của Việt Nam”. Ông phối hợp lối in khắc với những phương thức sơn mài mới, đồng thời áp dụng các nguyên tắc cấu trúc tranh vẽ phương Tây, để tạo những bức họa hiện đại mang đầy tính chất dân tộc.
Tác phẩm chính: Thiếu nữ trong vườn, Vườn xuân Trung Nam Bắc, Thiếu nữ bên hoa phù dung.

Tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí.

Tác phẩm “Thiếu nữ bên hoa phù dung”

2. Tô Ngọc Vân (1906-1954) 

Nghệ danh: Tô Tử

Trong danh sách tứ kiệt, “Nhì Vân” chính là để nói Tô Ngọc Vân. Họa sĩ Tô Ngọc Vân là một danh họa là niềm tự hào trong làng nghệ thuật của Việt Nam, tên ông còn được đặt cho một đường phố ở thủ đô Hà Nội và ở Thành phố Hồ Chí Minh. Ông đã để lại cho hội họa nước nhà những tác phẩm đặc sắc mang tầm quốc tế.

Kiệt tác “Thiếu nữ bên hoa huệ” được Tô Ngọc Vân sáng tác vào năm 1943, khi ông đang giảng dạy tại Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. “Thiếu nữ bên hoa huệ” mô tả cảnh một thiếu nữ mặc áo dài trắng đang nghiêng đầu một cách đầy duyên dáng, khơi gợi về phía lọ hoa huệ trắng. Hình dáng cô gái kết hợp với những chi tiết và màu sắc xung quanh tạo thành một hình khối giản dị, toát lên một nét buồn dịu nhẹ. Đáng tiếc là kiệt tác nàygiờ bị lưu lạc không biết ở đâu. Còn bức “Hai thiêu nữ và em bé” đã chính thức được công nhận là Bảo vật quốc gia năm 2013, hiện kiệt tác hội họa này đang được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Phong cách nghệ thuât: Tô Ngọc Vân được đánh giá là người có công đầu tiên trong việc sử dụng chất liệu sơn dầu ở Việt Nam. Thông qua kỹ thuật, ông đã cố gắng diễn tả được vẻ đẹp của duyên dáng người Việt Nam đương thời mà tiêu biểu là chân dung thiếu nữ.

Tác phẩm chính: Thiếu nữ bên hoa huệ, Hai thiêu nữ và em bé, Thiếu nữ với hoa sen.

Tranh sơn dầu “Thiêu nữ bên hoa huệ” của Tô Ngọc Vân.

Tranh “Hai thiếu nữ và em bé” của Tô Ngọc Vân.

3. Nguyễn Tường Lân (1906-1946) 

Ông là một trong bộ tứ họa sĩ nổi tiếng thời kỳ đầu của nền mỹ thuật Việt Nam: “Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn”. Vì chiến tranh, không còn nhiều thông tin và tư liệu về Nguyễn Tường Lân, tranh của ông còn sót lại cũng còn rất ít. Ông được xem là một trong số ít các họa sĩ đương thời có khả năng đưa các màu nguyên chất vào một sự hài hòa mang tính hư cấu, tượng trưng, giản dị và nhã nhặn, kể cả đối với tranh lụa. Ngay từ thập niên 1940, bằng nhịp điệu phóng khoáng của những vệt bút lớn chạy trên sơ đồ trang trí, Nguyễn Tường Lân đã sớm phá cách để đi đến phong cách nghệ thuật trừu tượng hóa.

Ông học khóa 04 trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Sau khi tốt nghiệp, ông mở xưởng vẽ tại Hà Nội. Ông thuần thục hầu hết các chất liệu từ sơn dầu, sơn mài, lụa cho tới khắc gỗ, bột màu…Mặc dù sáng tác được nhiều tác phẩm nhưng số còn giữ lại được chỉ đếm trên đầu ngón tay. Có lẽ cũng chính vì vậy mà hình ảnh mà chỗ đứng của ông trong bộ tứ khá mờ nhạt, mong manh dù rằng ông là một họa sĩ kỳ tài của Việt Nam.

Phong cách nghệ thuât: Thuần thục hầu hết các chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa, khắc gỗ, bột màu, chì than, Nguyễn Tường Lân đã sáng tác nhiều tác phẩm, tuy nhiên cho đến nay, rất ít ỏi các tác phẩm của ông còn sót lại.

Tác phẩm chính: Chợ miền núi, Hiện vẻ hoa, Đôi bạn

Tranh “Đôi bạn” của họa sĩ Nguyễn Tường Lân.

Tranh của Nguyễn Tường Lân minh họa cho câu thơ “Vầng trăng ai xẻ làm đôi”.

4. Trần Văn Cẩn (1910 – 1994) 

Là người thứ tư trong danh sách tứ kiệt của nền hội họa Việt Nam (tứ Cẩn), Trần Văn Cẩn đã để lại cho nền mỹ thuật nước nhà những tác phẩm tiêu biểu, có giá trị cao về nghệ thuật và giàu tính nhân văn.

“Em Thúy” là một bức tranh sơn dầu được Trần Văn Cẩn sáng tác năm 1944. Có thể nói đó là đỉnh cao nghệ thuật Trần Văn Cẩn và cũng là đỉnh cao nghệ thuật Việt Nam. Với lối biểu hiện chân thực, nhẹ nhàng, không khoa trương, cường điệu, Trần Văn Cẩn đã níu kéo và lưu giữ người xem bằng vẻ đẹp thơ ngây, trong trắng. Ông không hề quan tâm đến trường phái khi vẽ mà chỉ cốt nêu lên cái thần thái của nhân vật.

Phong cách nghệ thuật: Ông cũng là một trong số ít các họa sỹ có sự thể nghiệm với nhiều chất liệu, thể loại khác nhau và chất liệu, thể loại nào cũng có tác phẩm thành công. Ông cũng là một trong những họa sỹ đi đầu trong việc thể nghiệm, sáng tạo từ chất liệu sơn ta để làm tranh sơn mài, đưa sơn mài thành một chất liệu hội họa nổi tiếng, mang đặc trưng nghệ thuật của hội họa dân tộc Việt Nam.

Tác phẩm chính: Em Thúy

Tranh “Em Thúy” của họa sĩ Trần Văn Cẩn.

Tranh sơn dầu “Nữ dân quân miền biển” của Trần Văn Cẩn.

5. Nguyễn Tư Nghiêm (1922-2016) 

Nguyễn Tư Nghiêm cũng là hoạ sĩ hiếm hoi của nền mỹ thuật Việt Nam có bảo tàng riêng, tọa lạc tại 90 B2 Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm. Giới phê bình nghệ thuật thời bấy giờ từng nhìn nhận, tranh của danh họa Nguyễn Tư Nghiêm phối hợp bút pháp hiện đại với tư duy cổ truyền, địa phương, tạo nên bản sắc riêng. Đường nét, màu sắc, nhịp điệu, không khí luôn luôn được phong cách hóa, dựa theo họa tiết trống đồng Đông Sơn, hoa văn đồ gốm Lý Trần, tranh tượng dân gian, kiến trúc đình chùa, nhịp điệu chèo tuồng, múa hát truyền thống. Kỹ thuật tạo hình, cho dù hiện đại và cách điệu, vẫn gợi lên được khí hậu tín ngưỡng dân tộc – và các nền văn hóa lân cận Đông Nam Á.

Phong cách nghệ thuật: Chất liệu mạnh nhất của Nguyễn Tư Nghiêm là sơn mài truyền thống nhưng không mài, và về sau là bột màu, giấy dó. Chủ đề hay gặp trong tranh ông là những điệu múa cổ, Thánh Gióng, Kiều, và những con giáp. Màu ông yêu thích là màu của dân gian Việt Nam.

Tác phẩm chính: Điệu múa cổ, Xuân hồ Gươm, 12 con giáp

Tranh sơn màu Xuân hồ Gươm” của Nguyễn Tư Nghiêm.

Tranh bột màu “12 con giáp” của Nguyễn Tư Nghiêm.

6. Dương Bích Liên (1924-1988) 

Dương Bích Liên không có ý dày công cất giữ những sáng tạo của mình. Khi chết, ông muốn được đốt hết những bức tranh đã vẽ. Tác phẩm của ông còn lại ngày hôm nay là hàng trăm bức tranh, chủ yếu là do bạn bè quý mến ông và nâng niu cất giữ.

“Hào” là tác phẩm của Dương Bích Liên hiện nằm trong bộ sưu tập của ông Ngô Tấn Trọng Nghĩa, chủ của Gallery Apricot nổi tiếng phố Hàng Gai. Bức tranh lấy bối cảnh năm 1972, thời kỳ Mỹ ném bom ác liệt nhất xuống. Khi nhìn vào tác phẩm hội họa về đề tài chiến tranh cách mạng này, người ta thấy được miêu tả với trạng thái nội tâm của người nghệ sĩ, nó ảm đạm và lạnh lẽo đến rùng mình, những chiến sĩ như đang lầm lũi tiến vào đường hào hun hút dường như chấp nhận số phận. Bức tranh đã phiêu lưu qua tay rất nhiều người (trong đó có cả nhà văn Nguyên Hồng, nhà văn Tô Hoài), cho đến khi được bán lại cho nhà buôn tranh Việt kiều ở Singapore là ông Hà Thúc Cần, với giá 15.000 USD. Cuối cùng, nó đã thuộc về ông chủ Gallery Apricot, nhưng ông cũng không tiết lộ giá mua bao nhiêu.

Phong cách nghệ thuật: Dương Bích Liên dày công nghiên cứu các phong cách, trào lưu nghệ thuật thế giới. Mọi chất liệu đều được ông thể hiện nhuần nhuyễn, độc đáo, siêu thoát đặc biệt là các thể loại sơn mài, sơn dầu, phấn đấu và chì than. Ông thiên về vẽ chân dung, rất nổi tiếng với đề tài thiếu nữ. Ông đặc biệt thành công với những tác phẩm về chân dung thiếu nữ. Người ta thường nói “Phố Phái, gái Liên” để nói đến việc khi xem tranh phố thì nên xem tranh của Bùi Xuân Phái, còn xem tranh về thiếu nữ thì Dương Bích Liên là người vẽ đẹp nhất.

Tác phẩm chính: Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc, Chiều vàng

Tranh phấn màu “Hào” của Dương Bích Liên.

Tranh sơn dầu “Cô Mai” của Dương Bích Liên.

7. Nguyễn Sáng (1923-1988) 

Nguyễn Sáng là cây đại thụ của sơn mài Việt Nam, có nhiều đóng góp tiêu biểu cho hội họa Việt Nam hiện đại. Ông khai thác thành công phong cách nghệ thuật hội họa hiện đại châu Âu, nhưng vẫn không xa rời nghệ thuật dân gian và cổ truyền Việt Nam. Nghệ thuật của ông là sự kết hợp hài hòa giữa tính hiện đại và tinh hoa của dân tộc.

Ông cũng chính là người có vinh dự thiết kế bộ tem bưu chính đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, phát hành năm 1946, thể hiện chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là lần đầu tiên con tem thuần chất của nước ta mang trên mình hai chữ “Việt Nam” cùng với hình ảnh vị lãnh tụ đã sáng lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Phong cách nghệ thuật: Nguyễn Sáng dùng nét vẽ của mình, phục vụ cuộc kháng chiến của dân tộc. Ngoài ra, ông còn vẽ theo nhiều đề tài khác nhau, như phụ nữ và hoa, cảnh đẹp vừa cổ kính vừa lộng lẫy của chùa chiền, cảnh núi rừng thâm u mà hùng vĩ, cảnh nông thôn bình dị, hiền hòa, cảnh ghi lại những trò chơi dân gian.

Tác phẩm chính: Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ

Bộ tem kỷ niệm 59 năm ngày sinh Bác Hồ do Nguyễn Sáng thiết kế.

Tranh sơn mài “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” của Nguyễn Sáng.

8. Bùi Xuân Phái (1920-1988) 

Bùi Xuân Phái họa sĩ nổi tiếng nhất Việt Nam với tranh phố. Tranh phố của ông vừa cổ kính lại rất hiện thực, thể hiện rõ hồn cốt của phố cổ Hà Nội những thập niên 50, 60, 70. Các mảng màu trong tranh Phái thường có đường viền đậm nét, phố không những trở thành chính nó mà còn gần hơn với con người, từ bề mặt đến cảnh quan đều có chiều sâu bên trong. Ngoài phố cổ, ông còn vẽ các mảng đề tài khác, như: chèo, chân dung, nông thôn, khỏa thân, tĩnh vật… rất thành công.

Với những gam màu rực rỡ, những hình vẽ kỳ thú gắn với làng quê Việt Nam đã luôn theo suốt ông trong cuộc đời một nghệ sĩ, tạo nên niềm đam mê hội hoạ ngay từ ngày còn thơ bé. Trong sự nghiệp sáng tác của mình, danh họa Bùi Xuân Phái đã vẽ nhiều thể loại, nhiều chân dung, phong cảnh, sinh hoạt khác nhau, phản ánh khá sinh động và chân thật từng giai đoạn của dân tộc. Những bức tranh của danh họa Bùi Xuân Phái đều mang phong cách riêng và để lại những dấu ấn đặc biệt trong nền mỹ thuật Việt Nam. Nhưng đề tài phố cổ Hà Nội là đề tài ông đã gắn bó hơn 40 năm, bởi đó là nơi chứa đựng nhiều kỷ niệm vui buồn, thăng trầm cuộc đời ông.

Phong cách nghệ thuật: Ông chuyên về chất liệu sơn dầu, đam mê mảng đề tài phố cổ Hà Nội. Ngay từ lúc sinh thời, sáng tạo của ông đã được quần chúng mến mộ gọi dòng tranh này là Phố Phái.

Tác phẩm chính: Phố cổ Hà Nội, Hà Nội kháng chiến, Xe bò trong phố cổ…

Tranh sơn dầu Phổ cổ Hà Nội

9. Nguyễn Phan Chánh (1892-1984) 

Ông là một người đã tạo ra một diện mạo tranh lụa Việt Nam không lẫn vào bất kỳ một phong cách nào đối với các nước có nền tranh lụa lớn nhất thế giới như Trung Quốc và Nhật Bản.Tranh lụa của Nguyễn Phan Chánh thắm đượm tình yêu thương con người lao động, đặc biệt là hình tượng người phụ nữ và tình mẹ con được thể hiện nhiều trong tác phẩm của ông. Thành công của Nguyễn Phan Chánh là do ông biết kết hợp lối vẽ truyền thống dân tộc với kiến thức khoa học cơ bản của hội hoạ Châu Âu.

Phong cách nghệ thuât: Ông là người đầu tiên mang vinh quang về cho tranh lụa Việt Nam. Ông được coi là người chiết trung phương pháp tạo hình phương Tây và họa pháp tranh lụa phương Đông.

Tác phẩm chính: Chơi ô ăn quan, Tiên Dung và Chử Đồng Tử, Sau giờ trực chiến…

Tranh “Chơi ô ăn quan” của Nguyễn Phan Chánh.

Tranh “Người bán gạo” của Nguyễn Phan Chánh được bán với giá 390.000USD.

10. Vũ Cao Đàm (1908-2000)

Nhiều tác phẩm điêu khắc của ông được coi là mẫu mực của điêu khắc Việt Nam hiện đại trong đó có hai bức tượng hiện được lưu giữ ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam là “Chân dung” và “Thiếu nữ cài lược”. Sống ở Pháp, sáng tác kết hợp tư tưởng Đông – Tây với chủ đề Việt Nam, tác phẩm của Vũ Cao Đàm từ sớm đã tìm được chỗ đứng trên thị trường quốc tế. Tranh của Vũ Cao Đàm thể hiện ảnh hưởng của mỹ thuật miền Nam nước Pháp – Thời cực thịnh của trường phái Ấn tượng. Bằng những sáng tác giàu tìm tòi, kết hợp nhuần nhuyễn giữa nghệ thuật truyền thống phương Đông và hội họa phương Tây, Vũ Cao Đàm đã góp phần nâng cao vị thế của người họa sĩ Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Năm 1946, khi Hồ Chủ tịch sang thăm Pháp, Vũ Cao Đàm đã tới chào và xin được nặn tượng Người. Ông là nghệ sĩ Việt kiều đầu tiên và duy nhất được nặn tượng Người.

Phong cách nghệ thuât: Ông nổi tiếng với các tác phẩm điêu khắc, tranh lụa, sơn dầu.

Tác phẩm chính: Thiếu nữ cài lược, Chân dung, Bác Hồ

11. Lê Phổ (1907-2001) 

Lê Phổ là họa sĩ bậc thầy Việt Nam và trên thế giới theo trường phái hậu ấn tượng với nhiều tác phẩm đắt giá. Ông còn được nhiều người gọi là “danh họa Việt Nam trên đất Pháp” và được coi là “cây đại thụ” trong làng nghệ thuật vẽ tranh Việt Nam. Những tác phẩm của ông thường có giá cao nhất trên thị trường nghệ thuật thế giới đối với một họa sĩ Người Việt.

Phong cách nghệ thuât: Chất liệu chính là sơn dầu và lụa. Chủ đề chính là hoa, phụ nữ mơ màng, quý phái.

Tác phẩm chính: Hoài cố hương, Kim Vân Kiều, Bức rèm tím, Thiếu phụ, Thiếu nữ bên hoa lan, Tĩnh vật, Paysage du Tonkin, Bình hoa mẫu đơn, Lòng mẹ, Giai nhân màu áo nắng.

Tranh “Hoài Cố Hương” của Lê Phổ có giá bán khoảng 222.325 USD.

Tranh sơn dầu “Nhìn Từ Đỉnh Đồi” của họa sĩ Lê Phổ được bán với giá 840.000USD.

Các bức tranh của các họa sĩ kể trên đều thuộc hàng vô giá, hoặc là được trưng bày trong Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, hoặc là đã được bán đấu giá với những cái giá rất cao. Nếu một ngày bạn bất ngờ tìm thấy một bức tranh thất lạc nào đó của các danh họa trên, chắc chắn bạn sẽ có khả năng giàu lên nhanh chóng đó!

Nguồn internet

Chúng tôi chuyên cung cấp sơn mài cao cấp, tranh son mai. Liên hê  0948.379.008 - 0985.91.31.81 để được chúng tôi tư vấn hoàn toàn miễn phí